"Όλβιος εστί όστις ιστορίης έσχε μάθησιν"
Τα αλληλεπικαλυπτόμενα στρώματα κατοίκησης, οι διαφορετικές ανάγκες των πολιτών σε κάθε εποχή επέφεραν αλλαγές στον τοπογραφικό - πολεοδομικό ιστό της πόλης της αρχαίας Λάρισας. Πάρα πολλά μνημεία που μας είναι γνωστά από ιστορικές πηγές σήμερα δεν είναι ορατά. Σωστικές ανασκαφές, που έγιναν από το 1973, αποκάλυψαν αρκετά στοιχεία για την αρχαία πολεοδομία. Πολλά όμως από τα ευρήματα δε διατηρήθηκαν, καθώς η αποκάλυψη τους έγινε στα πλαίσια εκτέλεσης ιδιωτικών έργων.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν το Α’ και Β’ Αρχαίο Θέατρο που αποκαλύφθηκαν εντός του σημερινού ιστορικού κέντρου της Λάρισας και τα οποία διαμορφώνουν την πολιτιστική ταυτότητα της πόλης αφού είναι τα μόνα ορατά σήμερα.
΄
Εικόνα 1: Α΄ αρχαίο θέατρο
Εικόνα 2: Β΄ Αρχαίο θέατρο
Άλλα δημόσια οικοδομήματα είναι γνωστά μόνο από επιγραφικές μαρτυρίες και γραπτές πηγές. Τέτοια ήταν ο ναός της Πολιάδας Αθηνάς, η οποία βρισκόταν ανατολικά του σημερινού Αγίου Αχιλλείου. Ο ναός πιθανολογείται ότι ήταν το Αρχείο της πόλης. Ακόμη, στο χώρο που οριοθετούν οι σημερινές πλατείες Κεντρική και Ταχυδρομείου, και στον οποίο εκτεινόταν, η Αρχαία Αγορά, πιθανολογείται ότι βρισκόταν ο ναός του Κερδώου Απόλλωνος που θα πρέπει να χτίστηκε στις αρχές του 4ου αι. π.Χ. Ο ναός αυτός διαδραμάτιζε επίσης το ρόλο του Αρχείου αφού σε αυτόν στήνονταν τα ψηφίσματα του Δήμου και οι δικαστικές αποφάσεις. Στα αναθήματα που ήταν ανιδρυμένα στο ιερό περιλαμβάνεται η στήλη του Θεοτίμου, θεσσαλού ιππέα που σκοτώθηκε στη μάχη της Τανάγρας του 457π.Χ.
Εικόνα 3: 457 π. Χ. Επιτύμβια στήλη του Θεοτίμου
Γύρω στον 2ο αι. π.Χ. μετά τη Ρωμαϊκή κατάκτηση και βορειοανατολικά της πλατείας Ταχυδρομείου, πιθανολογείται ότι χτίστηκε ο ναός του Διός Ελευθερίου. Ο ναός ήταν χώρος φυλάξεως των επίσημων εγγράφων του Κοινού των Θεσσαλών.
Εκτός των παραπάνω, αναφέρονται σε επιγραφές ο ναός του Μειλιχίου Διός, ένας ιππόδρομος και δυο γυμνάσια των οποίων δε γνωρίζουμε ούτε την ακριβή θέση ούτε κάποια άλλα επιπρόσθετα πληροφοριακά στοιχεία. Σε σχέση με την ύπαρξη των γυμνασίων γνωρίζουμε μόνο δυο ονόματα γυμνασιαρχών, αυτά του Τιμασίθεου και του Εύδημου.
Πηγές:
• Ανθή Μπάτζιου-Ευσταθίου, Δρ.Αρχαιολόγος - Προϊσταμένη της ΙΕ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Λάρισας
• Stählin F., Η αρχαία Θεσσαλία (Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη α.ε./ Φιλολογικός Ιστορικός Λογοτεχνικός Σύνδεσμος (Φ.Ι.Λ.Ο.Σ.) Τρικάλων, 2008), Σειρά: Κείμενα και Μελέτες, 2η Έκδοση διορθωμένη